Con đường đến sự giàu có – Benjamin Franklin

[Marketing3k.vn] “ Sự siêng năng và cần kiệm làm nên sự giàu có.” 

“ Nhiều người, chỉ vì phục trang xa hoa trên người, mà phải ôm bụng đói, và làm kiệt quệ gia đình; lụa là gấm vóc, như lời Poor Richard, đã tước đi ngọn lửa trong nhà bếp. Đấy không phải là những thứ thiết yếu của cuộc sống; hiếm khi nào chúng có thể được gọi là những món đồ tiện lợi, ấy thế nhưng chỉ vì chúng trông đẹp đẽ mà bao kẻ muốn có được chúng. Những mong muốn giả tạo của nhân loại vì thế trở nên ngày càng nhiều hơn những mong muốn tự nhiên.”

“ Có lẽ bạn hẳn sẽ nghĩ rằng thỉnh thoảng uống thêm chút trà, hay thêm chút rượu, ăn sang hơn một chút, mua quần áo xịn hơn một chút và thỉnh thoảng đi giải trí thêm một chút có thể chẳng là gì to tát; nhưng hãy nhớ những gì Poor Richard nói…hãy cẩn thận với những cái đắt hơn chút ít ấy; một lỗ rò rỉ sẽ đánh đắm một con tàu to… và thêm nữa, kẻ ngốc làm tiệc, còn người ngôn thưởng thức.”

Benjamin Franklin 

Người ta thường gắn Benjamin Franklin với một người có tài quản lý nhà nước và là người thảo ra Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ, nhưng công việc kiếm kế sinh nhai trong nhiều năm của ông lại là xuất bản, đặc biệt là xuất bản lịch. 

Phần chủ yếu của xuất bản lịch là lịch để bàn, và để tô điểm cho các trang lịch, Franklin nghĩ ra ý tưởng đưa vào các chỗ trống của tờ lịch các lời trích dẫn và cách ngôn truyền cảm. Một số do ông trích, một số khác do ông sáng tác ra và chúng trở thành một diễn đàn cho triết lý đơn giản của ông về tính cần kiệm và siêng năng làm việc, nhưng đáng giá hơn là các lời khuyên “làm giàu” 

Gọi là Lịch của Poor Richard (bút danh của Franklin là Richard Saunders), các tập sách bán chạy nhất được xuất bản hàng năm trong vòng một phần tư thế kỷ. 

Lắng nghe người cha Abraham 

Cái tựa “Con đường tới sự giàu có” trước đây là lời tựa cho cuốn lịch năm 1758. Thật hữu ích khi tập hợp các câu châm ngôn của Franklin về tính cần kiệm, sau đó chúng được nhiều người biết đến và được dịch ra nhiều thứ tiếng. 

Điều làm cho mọi người thích và nhớ lâu là nhờ Franklin dùng cách kể chuyện trong đó Richard Saunders nghe lỏm được ông già là Father Abraham kể chuyện cho một nhóm người ở một góc làng khi chờ phiên đấu giá mở cửa. 

Những người đàn ông tụ tập ở đó lên tiếng than rằng “thời gian thật khắc nghiệt.” nhưng ông già thông thái cố làm cho họ hiểu một vài điều – trích dẫn các câu nói từ Cuốn lịch của Poor Richard. Điều này hẳn nhiên làm cho tác giả rất vui thích và thừa nhận rằng trong khi các sách ông viết mang đến cho mọi người “món tráng miệng,” các lời khen cũng không dành cho ông. Hôm nay ông có được giải thưởng lớn hơn là chứng kiến các câu châm ngôn của mình được lưu hành phổ biến. Qua việc này, Franklin đạt được cả hai việc (thật đúng là một nhà tiếp thị tài ba) quảng cáo sản phẩm của mình và làm cho sản phẩm ông được mọi người khác tin tưởng hơn. 

Lặp lại điệp khúc quen thuộc của các nhà kinh doanh nhỏ, một người trong đám đông cho rằng họ không thể làm giàu nếu bị đánh thuế nặng. ông già đáp: 

“ Thực sự là thuế rất nặng, và nếu chúng ta chỉ cần đóng những khoản thuế do chính phủ đưa ra thì cũng dễ dàng; nhưng chúng ta có nhiều khoản thuế khác và chúng còn nặng nề hơn cho một số người trong chúng ta. Chúng ta bị đánh thuế hai lần bởi sự lười biếng của chúng ta, gấp ba lần bởi niềm kiêu hãnh và gấp bốn lần bởi sự điên rồ của chúng ta, và từ những khoản thuế này, uỷ viên hội đồng không thể nới lỏng cho chúng ta bằng cách giảm thuế được.” 

Ông nhắc người ta một câu nói trong Cuốn lịch của Poor Richard năm 1733 rằng “Thượng đế giúp những người biết tự giúp mình.” 

Làm việc chăm chỉ và sự độc lập 

Hãy nhớ là nước Mỹ tiền cách mạng, vẫn còn phụ thuộc vào nước Anh. Các vấn đề về nền độc lập và trách nhiệm cá nhân mà ngày nay chúng ta thường gắn kết với nước Mỹ và các nhà văn như Emerson vẫn chưa chín mùi. Những người nghiên cứu về Franklin cho rằng các cuốn sách đầu tiên của ông phản ánh thế giới đang được sinh ra với những đức tính mới – chủ yếu là về kinh tế. ở vùng đất mới, sự tiết kiệm và cần cù chính là cái mang lại thành công hơn bất cứ thứ gì khác. Khi cấu trúc xã hội vẫn còn chưa rõ ràng, thì tầng lớp hay địa vị xã hội không quan trọng mà tiền chính là sự bảo đảm. 

Chính Franklin là người đã nói câu, “thời gian là tiền bạc.” Cha Abraham trích dẫn câu nói của Poor Richard rằng: “Hãy yêu cuộc sống, đừng lãng phí thời gian, vì cuộc sống tạo nên từ thời gian.” Đây là điểm huấn giáo thực hành tiêu biểu của phái Tin lành về vấn đề lao động; thay vì chỉ cần làm việc đủ ăn và đủ sống, gầy dựng của cải là một dấu hiệu của ơn Chúa. Franklin không tín ngưỡng lắm nhưng thừa nhận rằng bí quyết để có cuộc sống tốt hơn là phát triển con người bằng lao động vất vả. Không quan trọng bạn kiếm được bao nhiêu tiền, nhưng giá trị bản thân và sự tự khám phá mình từ việc thúc ép chính bản thân mình mới là điều quan trọng. Trong sự lười biếng, bạn chẳng học được gì. Thức dậy muộn và bạn có vẻ chạy theo ngày đó; thức dậy sớm và bạn cảm thấy tự chủ. “ Đi ngủ sớm và thức dậy sớm làm cho một con người khoẻ mạnh, giàu có và thông thái.” 

Để phản đối lại xu hướng chung của mọi người muốn có được sự đền bù tức thời, cha Abraham lại trích một câu từ cuốn lịch cho những người đang lắng nghe ông, đại ý là “Nước chảy đá mòn, và nhờ cần mẫn cà kiên nhẫn, con chuột ăn được dây cáp.” 

Với hình ảnh như vậy, có thể dễ dàng nắm được thông điệp về tính bền bỉ trong Con đường đến sự giàu có. 

Niềm vui từ sự cần kiệm 

Franklin biết rằng con người có động cơ khi nghĩ đến triển vọng trở nên giàu có, tuy nhiên cần kiệm lại không phải là một ý tưởng gây hứng thú. Do đó, giải pháp của ông là phát triển các khẩu hiệu dí dỏm truyền đạt được chân giá trị của người tiết kiệm, chẳng hạn như “ Hãy cày sâu trong khi những kẻ lười biếng ngủ, và bạn sẽ có ngũ cốc để bán và để cất giữ.” Và “ Kẻ đói ăn nhìn vào nhà của người làm việc, nhưng không dám bước vào”. 

Mọi người luôn mong đợi vận may từ trên trời rơi xuống bởi vì như thế họ sẽ không phải để ý đến việc chi tiêu hằng ngày. Người kế tục Franklin là Thomas Stanley đã viết trong các sách của ông như Triệu phú ở bên cạnh và Tư duy nhà triệu phú rằng sự giàu có không đến từ việc chơi xổ số, họ biết rằng về lâu dài tiết kiệm trong chi tiêu hàng ngày nếu đem đi đầu tư sẽ gầy dựng thành một gia tài. Franklin mô tả việc này như “Một nhà bếp nhiều đồ ăn làm nên một ý chí kém cỏi” và “Thận trọng với các khoản chi tiêu nhỏ, một lỗ rò cũng có thể làm đắm một con tàu”. 

Khi người ta nhận gia tài thừa kế hay một khoản tiền nào đó mà không phải từ công sức của mình, họ chỉ nghĩ đến một cuộc sống hưởng thụ. Những ai không biết quý thời gian thường gặp vấn đề về tiền bạc. 

Nhà tù của con nợ 

Theo Franklin, những người có tiền thì tự do và độc lập hơn những người hàng xóm của họ. Con đường đến sự giàu có bắt đầu bằng việc loại trừ các khoản nợ, vì nó làm nhẹ đầu óc và làm bạn tự tin hơn, từ đó có năng suất hơn. “Thật khó để một cái túi rỗng đứng thẳng,” Poor Richard nói. 

Tuy nhiên cha Abraham, về cuối của bài giảng đã đưa thêm vào một lưu ý về sự điều độ. Đừng để chúng ta trở thành những kẻ keo kiệt, ông được nhắc nhở rằng công việc và tiết kiệm “có khả năng bị phá hoại nếu không có phúc lành của Thượng đế.” Đừng hà khắc với những người thật sự cần nó bởi vì một điều còn tệ hơn là tù nhân của nợ nần chính là tù nhân của lương tâm bạn. 

Dù nó yêu cầu mỗi mình bạn phải làm việc chăm chỉ và kỷ luật, sự giàu có vẫn là một món quà mà người khác có thể chia sẻ 

Lời bình cuối 

Bài nói chuyện của ông già sắp kết thúc thì phiên chợ mở ra và những người trong đám đông ngay lập tức quên hết mọi thứ họ đã nghe, “mua một cách ngông cuồng.” 

Trong khi Con đường đến sự giàu có đã được vạch ra rõ ràng, ít ai sẵn sàng làm theo những phương pháp đơn giản mà cuộc hành trình yêu cầu. Thay vào đó, chúng ta chọn con đường sáng chói hơn, đó là vay mượn để tiều xài mà về sau chúng ta thấy là chỉ đầy cây leo và gai. 

Người ta bàn cãi rằng Franklin không đi theo mẫu hình về cần kiệm và cần cù của chính ông, và đúng là ông được biết đến nhiều hơn bởi tính mạo hiểm và các thành công chớp nhoáng của ông. Con đường đến của sự giàu có do đó vó vẻ chỉ dành cho người kém cỏi trong thời kỳ khó khăn, một câu chuyện chỉ có tính lịch sử. Nhưng hãy nhìn Warren Buffett, nhà đầu tư thành công nhất thế giới vẫn thích trích dẫn các châm ngôn của Franklin và sống theo chủ nghĩa cần cù, tiết kiệm và ghét nợ nần. Thành công đòi hỏi phải có những rủi ro lớn và tầm nhìn, nhưng đi vào chi tiết cuộc sống và kiểm soát chi tiêu của bạn thì nên nhớ lại lời của cha Abraham. 

Tóm tắt về Benjamin Franklin

Sinh năm 1706, Franklin là con trai của một người thợ làm nến và con út trong số 7 người con. Công việc đầu tiên của ông là học nghề trong công ty sản xuất báo đầu tiên của Mỹ của anh trai ông. Đến Philadelphia ông lập ra tiệm in của riêng mình và vào những năm gần ba mươi tuổi ông xuất bản cuốn sách thành công là Cuốn lịch của Poor Richard. Vào những năm bốn mươi tuổi, ông kiếm đủ tiền để có thể nghỉ hưu và theo đuổi những việc làm với tư cách công dân như lập một thư viện và khởi dựng một sở cứu hoả, và các thí nghiệm của ông với điện mang đến việc phát minh ra cột thu lôi. 

Franklin là một gương tiêu biểu ở Quốc hội Pennsylvania, từ đó đưa ông đến vai trò của một người đàm phán giữa nước Anh với thuộc địa Mỹ, và ông là thành viên của hội đồng thảo nên Tuyên ngôn độc lập. Về sau ông là đại sứ ở nước Pháp. Tự truyện của Franklin còn dang dở khi ông mất năm 1790 là một kinh điển về sự phát triển con người.

Marketing3k.vn - Trích từ 50 cuốn sách kinh điển về thành công